 |
|
|
ดินถล่มคืออะไร?
ดินถล่มหรือโคลนถล่ม คือ การเคลื่อนที่ของมวลดินและหินลงมาตามลาดเขาด้วยอิทธิพลของแรงโน้มถ่วงโลก และจะมีน้ำเข้ามาเกี่ยวข้องในการ ทำให้มวลดินและหินเคลื่อนตัวด้วยเสมอ ดินถล่มมักเกิดตามมาหลังจากน้ำป่าไหลหลาก ในขณะที่เกิดพายุฝนตกหนักรุนแรงต่อเนื่อง หรือหลังการเกิดแผ่นดินไหว
กระบวนการเกิดดินถล่ม
** เมื่อฝนตกหนัด น้ำจะซึมลงไปในดินอย่างรวดเร็ว ในขณะที่ดินอุ้มน้ำจนอิ่มตัว แรงยึดเกาะระหว่างมวลดินจะลดลง ระดับน้ำใต้ผิวดินสูงขึ้นจะทำให้แรงต้านทานการเลื่อนไหลของดินลดลง
** เมื่อน้ำใต้ผิวดินมีระดับสูงก็จะไหลภายในช่องว่างของดิน ลงมาตามความชันของลาดเขา
** เมื่อมีการเปลี่ยนความชัน ก็จะเกิดเป็นน้ำผุดและเป็นจุดแรกที่มีการเลื่อนไหลของดิน
** เมื่อเกิดดินเลื่อนไหลแล้ว ก็จะเกิดต่อเนื่องขึ้นไปตามลาดเขา
รูปแบบของดินถล่ม
|
| ปัจจัยที่ทำให้เกิดดินถล่ม ** พื้นที่เป็นหินแข็งเนื้อแน่นแต่ผุง่าย ** มีชั้นดินสะสมตัวหนาบนภูเขา ** ภูมิประเทศที่เป็นภูเขาสูงชัน ที่ลาดเชิงเขา หุบเขาและหน้าผา ** ป่าไม้ถูกทำลาย ** มีฝนตกหนักต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานาน มากกว่า 100 มิลลิเมตรต่อวัน ** ภัยธรรมชาติอื่นๆ เช่น พายุ, แผ่นดินไหว และไฟป่า |  |
ลักษณะพื้นที่เสี่ยงภัยดินถล่ม ลักษณะของพื้นที่เสี่ยงภัยดินถล่ม มักเป็นพื้นที่ที่อยู่ตามลาดเชิงเขา หรือบริเวณที่ลุ่มที่ติดอยู่กับภูเขาสูงที่มีการพังทลายของดินสูง หรือสภาพพื้นที่ต้นน้ำที่มีการทำลายป่าไม้สูง
นอกจากนั้น ในบางพื้นที่อาจเป็นบริเวณภูเขาหรือหน้าผาที่เป็นหินผุพังง่าย ซึ่งมักก่อให้เกิดเป็นชั้นดินหนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริเวณที่หินรองรับชั้นดินนั้นมีความเอียงเทสูง และเป็นชั้นหินที่ไม่ยอมให้น้ำซึมผ่านได้สะดวก
ลักษณะดังกล่าวทั้งหมด พบได้ทั่วไปในประเทศไทย ซึ่งขณะนี้กรมทรัพยากรธรณีกำลังทำการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูล สำรวจเก็บข้อมูลทางธรณีวิทยาและสภาพแวดล้อมของพื้นที่เบื้องต้น และรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลอื่น พบว่าใน 51 จังหวัดทั่วประเทศ ซึ่งมีลักษณะพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่มอยู่บริเวณลาดเชิงเขาและที่ลุ่มใกล้ เขา
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หมู่บ้านที่ตั้งอยู่ในบริเวณดังกล่าว มีความเสี่ยงภัยต่อดินถล่มมาก เนื่องจากเมื่อมีพายุฝนตกหนักต่อเนื่องจะทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน น้ำป่าไหลหลาก และดินถล่มตามมาได้ ซึ่งอาจจะทำให้เกิดการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สิน ของประชาชน
ดังนั้นประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ดังกล่าวจึงควรให้ความสนใจและระมัดระวังเป็นพิเศษ
บันทึกเหตุการณ์ดินถล่มในประเทศไทย
 | ลักษณะที่ตั้งของหมู่บ้านเสี่ยงภัยดินถล่มมีข้อสังเกตดังต่อไปนี้ ** อยู่ติดภูเขาและใกล้ลำห้วย ** มีร่องรอยดินไหลหรือดินเลื่อนบนภูเขา ** มีรอยแยกของพื้นดินบนภูเขา ** อยู่บนเนินหน้าหุบเขาและเคยมีโคลนถล่มมาบ้าง ** ถูกน้ำป่าไหลหลากและท่วมบ่อย ** มีกองหิน เนินทรายปนโคลนและต้นไม้ ในห้วยใกล้หมู่บ้าน ** พื้นห้วยจะมีก้อนหินขนาดเล็กใหญ่อยู่ปนกันตลอดท้องน้ำ |
| ข้อสังเกตุหรือสิ่งบอกเหตุ ** มีฝนตกหนักถึงหนักมาก มากกว่า 100 มิลลิเมตรต่อวัน ** ระดับน้ำในห้วยสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ** สีของน้ำเปลี่ยนเป็นสีของดินบนภูเขา ** มีเสียงดัง อื้ออึง ผิดปกติดังมาจากภูเขาและลำห้วย ** น้ำท่วมหมู่บ้าน และเพิ่มระดับขึ้นอย่างรวดเร็ว |  |
(ข้อมูลกรมทรัพยากรธรณี:2547)
